โควิด-19 ได้สร้างผลกระทบในแทบทุกมิติและนับเป็นวิกฤตที่รุนแรงที่สุดอันหนึ่งในชั่วชีวิตสำหรับใครหลายคน อีกทั้งยังเป็นเหตุการณ์ที่มีหลายอย่างให้มนุษย์ต้องปรับตัวเพื่อความอยู่รอดปลอดภัย

นวัตกรรมทางสังคมหลายอย่างจึงได้ถูกสร้างและพัฒนาขึ้นในช่วงนี้ โดยมีตั้งแต่ระดับง่าย ๆ อย่างการผลิตฉากกั้นใช้สำหรับกิจกรรมที่คนจำนวนมากอาจจำเป็นต้องอยู่ใกล้ชิดกัน การให้ข้อมูลข่าวสารเรื่องการป้องกันและดูแลตัวเอง ไปจนถึงนวัตกรรมล้ำ ๆ ที่มีเทคโนโลยีเข้ามาเกี่ยวข้อง หลายอย่างใช้งานได้จริง บางอย่างที่ไม่ตอบโจทย์ก็เริ่มหายไปพร้อมกับสถานการณ์ที่ยังคงดำเนินต่อไป

นวัตกรรมทางสังคมหลายอย่างเริ่มจากการมองปัญหาที่เกิดขึ้นและคิดหาทางออก บ้างก็ต่อยอดจากต้นทุนธุรกิจหรือความรู้เดิมที่แต่ละคนมีอยู่ บางอันทำเป็นการกุศล และอีกหลายอันต่อยอดทำเป็นธุรกิจได้จริง

บทความนี้จะพาไปรู้จักนวัตกรรมจากทั่วโลกที่ครอบคลุมหลายประเด็นเกี่ยวเนื่องกับโควิด-19

 

1. Crisis Text Line-ส่งข้อความยามมีเรื่องทุกข์ใจ

การสื่อสารผ่านข้อความคือวิธีการสื่อสารที่ได้รับความนิยมในหลายประเทศทางยุโรปและอเมริกาเหนือ  นอกจากจะเป็นเพราะค่าบริการส่งข้อความค่อนข้างถูกแล้ว ลักษณะเด่นของการส่งข้อความอย่างความไร้เสียง สื่อสารได้แม้สถานการณ์จะไม่เอื้ออำนวยยังเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ Crisis Text Line เห็นโอกาสในการให้บริการนี้

Crisis Text Line ตั้งใจจะเป็นช่องทางให้ผู้ที่มีปัญหากังวลใจ โดยเฉพาะวัยรุ่นหรือผู้ใหญ่ตอนต้นส่งข้อความมาถามไถ่พูดคุย โดยหวังว่าเมื่อบทสนทนาจบผู้ที่ตัดสินใจใช้บริการจะรู้สึกผ่อนคลายลงได้

แม้ว่าบริการนี้จะเปิดตัวตั้งแต่ปี 2013 แต่ในช่วง Covid-19 นี้ Crisis Text Line ได้รับข้อความมากขึ้นถึง 40% เมื่อเทียบกับช่วงเวลาปกติ ปัญหาที่คนส่วนใหญ่พิมพ์เข้ามามีตั้งแต่ความเหงา ความกังวล ความเครียด ไปจนถึงความคิดที่จะฆ่าตัวตาย

ท่ามกลางข้อความที่อาจเข้ามาพร้อมกันหลายร้อยข้อความ Crisis Text Line ใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ในการสกรีนและจัดความสำคัญในการส่งข้อความกลับและพูดคุย เช่น หากมีข้อความที่ส่งมาเกี่ยวกับกินยานอนหลับหลายเม็ดอาจเป็นไปได้ว่าเขาคิดฆ่าตัวตาย ข้อความลักษณะนี้จะจัดอยู่ในกลุ่มที่ต้องการการตอบกลับอย่างรวดเร็ว ส่วนข้อความที่เกี่ยวข้องกับความสัมพันธ์หรือความรู้สึกเหงาก็จะจัดอยู่ในกลุ่มที่มีความรีบเร่งน้อยกว่า

ผู้ที่รับหน้าที่เป็นที่ปรึกษาตอบข้อความล้วนแต่เป็นอาสาสมัครที่ผ่านการอบรมออนไลน์ในหลากหลายทักษะ เช่น การฟัง การแก้ปัญหา ทั้งนี้มีเพียง 30% ของผู้ที่เข้ารับการอบรมเท่านั้นที่ได้ทำงานจริง เพราะเรื่องนี้มีความละเอียดอ่อนสูงมาก ในขณะเดียวกันอาสาสมัครเหล่านี้ก็มีนักจิตวิทยามืออาชีพและนักสังคมสงเคราะห์เป็นผู้สนับสนุนและช่วยเหลืออีกต่อหนึ่ง

Crisis Text Line เปิดเผยว่าข้อความที่ได้รับในช่วง โควิด-19 มีประเด็นที่แตกต่างออกไปในแต่ละช่วงเวลา ในช่วงแรกคนส่วนใหญ่มีความกังวลเกี่ยวกับตนเองหรือครอบครัวจะติดเชื้อ ถัดมาเป็นความกังวลจากการล็อกดาวน์และการรักษาระยะห่างทางกายภาพ ซึ่งทาง Crisis Text Line คาดว่าปัญหาถัดมาจะเป็นเรื่องความไม่เท่าเทียม (ในสหรัฐอเมริกา) เนื่องจากสัดส่วนของผู้เสียชีวิตจากโควิด-19 ที่เป็นคนผิวดำนั้นสูงกว่า อีกทั้งยังเริ่มได้รับข้อความจากชาวแอฟริกันอเมริกันที่แสดงถึงความเศร้าโศกเสียใจมากขึ้นเรื่อยๆ

จากการเติบโตอย่างก้าวกระโดดในระยะเวลาไม่กี่เดือนที่ผ่านมานี้ Crisis Text Line มีแผนที่จะขยายการให้บริการในภาษาสเปน โปรตุเกส ฝรั่งเศสและอาราบิกภายในปี 2022 จากที่เดิมให้บริการเพียงภาษาอังกฤษเท่านั้น ซึ่งประชากรที่ใช้ภาษาเหล่านี้คิดเป็น 1 ใน 3 ของประชากรทั้งโลก

 

2. Bike2Box – ไปทำงานอย่างไร้กังวลทั้งเรื่องโควิดและเรื่องที่จอด

Bike2Box เป็นบริษัทสัญชาติโปแลนด์ที่ผลิตที่จอดจักรยานหลากหลายรูปแบบ บริษัทนี้ก่อตั้งโดยผู้รักการปั่นจักรยานโดยมีเป้าหมายที่ไกลกว่าแค่การทำธุรกิจ แต่คือการร่วมสร้างวัฒนธรรมจักรยานให้เกิดขึ้นอย่างยั่งยืน ส่วนเหตุผลที่พวกเขาหันมาทำธุรกิจด้านนี้ก็เพราะใส่ใจประเด็นสิ่งแวดล้อมกับจักรยานเป็นหลัก

พอโควิด-19 มาเยือน ต่อเนื่องถึงปัจจุบันที่ที่ทำงานหลายแห่งเริ่มกลับเข้าออฟฟิศกันเป็นปกติ ทาง Bike2Box จึงเห็นโอกาสในการต่อยอดผลิตภัณฑ์ของตนเองโดยทำที่จอดจักรยานที่ติดตั้งสะดวก รวดเร็ว เคลื่อนย้ายได้และมีเงื่อนไขการใช้บริการที่ไม่ซับซ้อนวุ่นวาย โดยอุปกรณ์ 1 เซ็ตมีขนาดเท่ากับที่จอดรถยนต์ 1 คัน และรองรับจักรยานได้ถึง 12 คัน ทั้งนี้ Bike2Box มองออฟฟิศเป็นกลุ่มเป้าหมายหลัก

ไอเดียนี้ต่อยอดมาจากการที่คนยังรักษาระยะห่างทางกายภาพอยู่ ทำให้คนที่พอจะมีทางเลือกเลี่ยงการใช้ขนส่งสาธารณะ และจักรยานก็กลายเป็นหนึ่งในยานพาหนะที่ได้รับความสนใจเพิ่มขึ้น สอดคล้องกับช่วงที่ผ่านมาถนนเงียบบางประเทศก็ปรับสภาพถนนให้เป็นเลนจักรยานชั่วคราว

นวัตกรรมนี้ตั้งใจจะให้การปั่นจักรยานไปยังที่ต่างๆ เกิดขึ้นได้จริงอย่างต่อเนื่อง โดยไม่ลืมที่จะใส่ใจความปลอดภัยในช่วงโควิด และสนับสนุนให้วัฒนธรรมจักรยานเกิดขึ้นจริงในระยะยาว

 

3. #coronasolutions – สื่อสารเรื่อง Covid-19 ผ่านสินค้าที่คุ้นเคย

แม้อินเทอร์เน็ตจะเป็นสิ่งที่ค่อนข้างแพร่หลายในปัจจุบันและมีผู้คนที่เข้าถึงอินเทอร์เน็ตเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ในแต่ละปี แต่เราก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าคนจำนวนไม่น้อยบนโลกที่ยังเข้าไม่ถึงบริการนี้ ข้อมูลจาก International Telecommunication Union ระบุว่าในปี 2019 ประชากรโลก 53.6% หรือประมาณครึ่งหนึ่งเท่านั้นที่เป็นผู้ใช้อินเทอร์เน็ต

นักออกแบบชาวโคลัมเบีย 2 คนที่ปัจจุบันอาศัยอยู่ในโตเกียวตระหนักถึงเรื่องนี้ อีกทั้งยังรู้ดีว่าการใส่หน้ากากอนามัยมีประโยชน์เพียงใดในสถานการณ์แบบนี้ การใช้ชีวิตอยู่ในญี่ปุ่นและใกล้ชิดคนญี่ปุ่นฝึกให้พวกเขาเข้าใจความจำเป็นของหน้ากากอนามัย อย่างไรก็ตามในประเทศที่ไม่ได้มีวัฒนธรรมสวมหน้ากากอนามัยก็มักเรียนรู้เกี่ยวกับการใส่หน้ากากจาก online campaign เป็นส่วนใหญ่

เมื่อคิดถึงพื้นที่อื่นของโลกโดยเฉพาะในประเทศกำลังพัฒนา รวมถึงโคลัมเบียบ้านเกิดของสองนักออกแบบ คนจะรู้จักการใส่หน้ากากอนามัยเป็นอย่างดีได้อย่างไร หากเขาเข้าไม่ถึงอินเทอร์เน็ต ทั้งสองจึงนึกถึงสินค้าอุปโภคบริโภคที่เข้าถึงคนหลากหลายอย่างข้าวสารหรือกระป๋องน้ำอัดลมให้เป็นตัวกลางพาข้อความสำคัญนี้ไปยังคนอีกมากมาย ผ่านการทำกราฟฟิกเข้าใจง่ายแปะลงบนฉลากสินค้าเหล่านั้น เนื้อหาในฉลากประกอบไปด้วยการทำหน้ากากด้วยตัวเอง ไปจนถึงวิธีการล้างมือและดูแลตัวเองให้ปลอดภัยจากไวรัส

โปรเจ็กต์นี้อยู่ระหว่างการหาพาร์ตเนอร์เพื่อทำให้มันเกิดขึ้นจริงได้

 

4. Hello Landlord – จ่ายค่าเช่าไม่ไหว ให้เราช่วยสื่อสาร

คนที่อาศัยอยู่ในประเทศอเมริกาถึง 1 ใน 3 ไม่ได้จ่ายค่าเช่าอพาร์ตเมนต์ช่วงเดือนเมษายนที่ผ่านมา นั่นเป็นเพราะว่าพวกเขาล้วนแต่ได้รับผลกระทบจากโควิดไม่ทางใดก็ทางหนึ่งซึ่งกระทบต่อรายได้ที่พวกเขาเคยมี

พอดีกับที่รัฐบาลกลางได้อนุมัติกฎหมายที่คุ้มครองการขับไล่ผู้เช่าบ้านบางส่วนที่ได้รับผลกระทบจากโควิด (Care Acts) ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายจากบริษัท SixFifty จึงได้คิดทำโปรเจ็กต์ Hello Landlord ขึ้น เพื่อช่วยร่างจดหมายให้แก่ผู้เช่าสำหรับส่งต่อเจ้าของที่ เพื่อของดเว้นการขับไล่เนื่องจากไม่ได้จ่ายค่าเช่า เพราะยังมีอีกหลายคนที่อาจไม่ทราบข้อกฎหมายนี้ หรืออาจสื่อสารเองได้ไม่ถูกต้องเท่าไหร่นัก

ใจความในจดหมายมีสองประเด็นหลัก คือ 1.อธิบายเหตุผลว่าทำไมถึงไม่สามารถจ่ายค่าเช่าบ้านได้ในช่วงนี้ และ 2. กฎหมายไม่อนุญาตให้เจ้าของบ้านไล่ผู้เช่าออกในช่วงนี้

ผู้เช่าบ้านที่ไม่สามารถจ่ายค่าเช่าบ้าน สามารถเข้าถึงบริการนี้ได้ง่ายๆ ผ่านเว็บไซต์ เพียงพิมพ์เหตุผลและสถานการณ์ที่ตนเองเผชิญ ที่เหลือทาง Hello Landlord จะออกจดหมายฉบับสมบูรณ์ให้โดยผ่านระบบที่ตั้งค่าไว้โดยอัตโนมัติ

Hello Landlord บอกว่ากว่าแพลตฟอร์มนี้จะสำเร็จ พวกเขาได้ทดลองร่างจดหมายโดยใช้โทนของภาษาที่หลากหลาย เพื่อให้มั่นใจว่าจะไม่กระทบความสัมพันธ์ของผู้เช่าและเจ้าของบ้านในระยะยาว อีกทั้งยังใช้ความรู้เฉพาะทางด้านกฎหมายที่พวกเขามีในการสื่อสารและอธิบายเรื่องนี้ให้เข้าใจชัดเจนที่สุด

แหล่งข้อมูล:

https://www.voanews.com/covid-19-pandemic/text-message-crisis-help-line-speeds-expansion-amid-pandemic
https://www.crisistextline.org/data/bobs-notes-on-covid-19-mental-health-data-on-the-pandemic/

https://www.covidinnovations.com/home/02072020/polish-company-bike2box-introduces-temporary-bicycle-parking-boxes-to-meet-growing-demand-post-lockdown

https://bike2box.com/

https://www.instagram.com/tv/B_lGidGlfvM/?utm_source=ig_embed

https://www.fastcompany.com/90488239/cant-pay-rent-because-of-the-coronavirus-this-site-will-help-you-explain-your-rights-to-your-landlord

https://app.hellolandlord.org/