การตัดสินใจปิดโรงเรียน หรือเลื่อนเปิดเทอมอย่างไม่มีกำหนดดูเหมือนว่าจะเป็นการแก้ปัญหาชั่วคราวในช่วงโควิด-19 สำหรับหลายๆ ประเทศ รวมถึงประเทศไทย เพราะโรงเรียนคือหนึ่งในสถานที่ที่รวมคนจำนวนมากไว้ด้วยกัน

แต่การปิดสถานศึกษาส่งผลกระทบต่อมิติอื่นๆ ที่สัมพันธ์กับชีวิตเด็กและเยาวชนไม่น้อย

การสำรวจเรื่องผลกระทบโควิด-19 ต่อเด็กและเยาวชนที่จัดทำโดยสภาเด็กและเยาวชนแห่งประเทศไทย UNICEF UNDP และ UNFPA ที่มีผู้ร่วมทำแบบสอบถามกว่าหกพันรายพบว่า การเรียนการสอบและการศึกษาต่อคือความกังวลอันดับต้นๆ ที่พวกเขามี

เมื่อโรงเรียนเป็นมากกว่าการศึกษา

        การปิดภาคเรียนที่ยาวนานขึ้นและไม่มีกำหนดในช่วงแรกส่งผลต่อทั้งเยาวชนและผู้ปกครอง

        โรงเรียนหรือสถาบันการศึกษาคือสถานที่ปลอดภัยสำหรับเด็กโดยเฉพาะในครอบครัวที่ไม่มีผู้ปกครองอยู่บ้านในตอนกลางวัน โควิด-19 ทำให้ช่วงเวลาปิดเทอมยาวนานกว่าปกติ พ่อแม่หลายรายต้องจัดสรรหรือหาแผนการให้เด็กอยู่ต่อไปได้ การเรียนรู้ด้วยรูปแบบอื่นๆ ไม่สามารถทดแทนได้ โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กเล็ก เพราะนอกจากความรู้ทางด้านวิชาการแล้ว โรงเรียนยังคือสถานที่ฝึกทักษะทางสังคมที่สำคัญของคนในวัยนี้อีกด้วย

        มากไปกว่านั้น สำหรับเด็กบางราย โรงเรียนคือสถานที่ที่ช่วยการันตีว่านักเรียนจะได้รับโภชนาการสารอาหารครบถ้วนตามสมควร เพราะบางครอบครัวอาจไม่ได้มีศักยภาพด้านการเงินเพื่อจัดหาอาหารที่เหมาะสมได้ในทุกๆ วัน

เรียนออนไลน์และเรียนทางไกล ทางออกที่ใช่สำหรับทุกคน?

        ในช่วงที่เราต่างรู้ว่าอยู่ห่างๆ อย่างห่วงๆ อาจปลอดภัยกว่า การเรียนออนไลน์จึงเข้ามาอยู่ในบทสนทนาหลักของแวดวงการศึกษา

        นักเรียนนักศึกษาหลายคนเห็นตรงกันว่าเพื่อไม่ให้การศึกษาหาความรู้ขาดช่วงไป และเพื่อให้ไม่ลืมบทเรียนที่ผ่านมา ควรมีการเรียนหรือติวเพิ่มเติมผ่านช่องทางออนไลน์เพราะเยาวชนกลุ่มนี้กังวลว่าหากพวกเขาไม่สามารถเรียนได้อย่างต่อเนื่องอาจส่งผลต่ออนาคตการศึกษาที่วางแผนไว้ก่อนหน้านี้ เช่นการสอบเข้ามหาลัย และการย้ายโรงเรียน เป็นต้น

ทั้งนี้การที่เด็กเพียงส่วนหนึ่งสามารถเข้าถึงความรู้เพิ่มเติมผ่านช่องทางออนไลน์ได้ยิ่งเป็นการขยายช่องว่างทางการศึกษาระหว่างเยาวชนที่เข้าถึงและเข้าไม่ถึงทรัพยากร

        เมื่อพูดถึงการศึกษาที่เป็นทางการ แม้ออนไลน์ดูเหมือนจะเป็นวิธีการที่สมเหตุสมผลหากให้ความสำคัญกับด้านสาธารณสุข แต่เยาวชนจำนวนหนึ่งเห็นว่าการเรียนออนไลน์ไม่ควรเป็นทางออกสำหรับทุกกลุ่ม หรือหากจำเป็นต้องใช้จริงๆ ต้องมีการสนับสนุนจากทางรัฐมากกว่านี้ เพราะเยาวชนจำนวนไม่น้อยไม่สามารถเข้าถึงอุปกรณ์ได้ด้วยตัวเอง อีกทั้งยังมีต้นทุนอื่นๆ ที่ต้องแบกรับ เช่น ค่าอินเทอร์เน็ตและค่าไฟ เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีประเด็นเรื่องบรรยากาศแวดล้อมที่ไม่เอื้อต่อการเรียนรู้ทำให้ความตั้งใจหรือมุ่งมั่นในการเรียนลดน้อยลงซึ่งอาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น พื้นที่บ้านจำกัด หรือการมีพี่น้องที่อยู่ในวัยเรียนทั้งคู่จึงอาจเรียนพร้อมกันไม่สะดวกเพราะเสียงรบกวนกันหรืออุปกรณ์ไม่เพียงพอ สอดคล้องกับผลสำรวจของสำนักงานสถิติแห่งชาติที่สะท้อนให้เห็นความเหลื่อมล้ำสูงในการเข้าถึงอุปกรณ์ดิจิทัลในประเทศไทย

        ไม่ใช่เท่านี้ ประเด็นเรื่องช่วงวัยก็เป็นสิ่งที่ต้องพิจารณาเช่นกัน นอกจากประเด็นที่ว่าเด็กเล็กต้องพึ่งพาผู้ใหญ่ในการช่วยเข้าถึงบทเรียนผ่านช่องทางออนไลน์ งานวิจัยจาก TDRI ยังระบุด้วยว่าเด็กที่อายุต่ำกว่าประถมศึกษาปีที่ 3 ต้องการการดูแลใกล้ชิดจากคุณครู การเรียนออนไลน์จึงอาจไม่ตอบโจทย์เด็กกลุ่มนี้เท่าที่ควร

ความจำกัดของการเรียนการสอนออนไลน์ไม่ได้จำกัดถึงแค่ฝั่งนักเรียน ด้านครูอาจารย์เองที่อาจไม่ได้คุ้นเคยกับการจัดการการเรียนการสอนผ่านช่องทางออนไลน์ก็อาจส่งผลต่องานสอนที่ไม่มีประสิทธิภาพด้วยเช่นกัน

ความกังวลของเยาวชนระดับมหาวิทยาลัย

นอกจากเรื่องระบบการเรียนออนไลน์ที่สะท้อนไปข้างต้น เยาวชนที่กำลังศึกษาอยู่ในระดับชั้นมหาวิทยาลัยจำนวนมากสะท้อนผ่านแบบสำรวจว่าพวกเขาต้องการให้มหาวิทยาลัยคืนค่าเทอมส่วนหนึ่งให้เนื่องจากพวกเขามีโอกาสใช้ทรัพยากรของมหาวิทยาลัยลดน้อยลง ซึ่งในเวลาต่อมา มหาวิทยาลัยกว่า 50 แห่งออกมาตรการที่สอดคล้องกับความต้องการของนักศึกษาในประเด็นนี้แต่มีรายละเอียดแตกต่างกันไปในแต่ละที่

ด้านเยาวชนชั้นปีที่ 1 กังวลว่าหากการเรียนการสอนต้องย้ายมาอยู่บนออนไลน์ จะทำให้เขาไม่ได้พบปะเพื่อนใหม่และขาดประสบการณ์การใช้ชีวิตแบบเด็กมหาวิทยาลัย

ส่วนเยาวชนที่ใกล้จบการศึกษากังวลเกี่ยวกับการฝึกงาน การขาดประสบการณ์การทำงานในสนามจริงซึ่งอาจกระทบต่อชีวิตการทำงานในระยะยาว

Resource:

การศึกษาพื้นฐานในยุค โควิด-19: จะเปิด-ปิดโรงเรียนอย่างไร?

https://www.pptvhd36.com/news/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%99/125193

https://www.unicef.org/thailand/th/media/4031/filehttps://voxeu.org/article/impact-covid-19-education

https://www.freepik.com/premium-photo/asian-students-taking-exam_4751725.htm#page=8&query=thai+university&position=12